Corona; overpeinzingen van een bezorgde burger

Wat mij zorgen baart, is dat ik daarbij niemand hoor - geen politieke partij, geen denktank -  die het erover heeft hoe in de toekomst pandemieën te voorkomen.  Dit is merkwaardig, omdat problemen niet structureel kunnen worden opgelost, als ook niet gekeken wordt naar de achterliggende oorzaken. Dat pandemieën in de toekomst vaker zullen uitbreken, is echt niet denkbeeldig, zo zegt Koopmans in bovengenoemd artikel: “We zijn als samenleving steeds kwetsbaarder voor dit soort infecties. Door toenemende bevolkingsdichtheid, megasteden, intensieve veehouderij en globalisering is de kans op de verspreiding van een nieuw virus enorm gestegen”.

Ik ben me ervan bewust, dat door de complexiteit en de mondialiteit pandemieën een megaprobleem vormen. Als ik kijk hoe er in Europa op dit moment wordt gehandeld, dan is er in elk land sprake van centrale regie op basis van wetenschappelijke inzichten voor zover die er zijn. Dat werkt, omdat het merendeel van de bevolking zich aan de voorschriften houdt. Ik zie gelukkig geen bedevaarten ontstaan of toezeggingen van welgestelden om een kathedraal te bouwen als het virus aan hen voorbij gaat. Die tijd zijn we gelukkig voorbij, al geloven sommigen dat het virus verspreid wordt door zendmasten. Van een mondiale regie is geen sprake, laat staan van een gerichtheid op het voorkomen van pandemieën. Terwijl de noodzaak daarvoor evident is. Ik moet daarbij denken aan een passage in een column van Tommy Wieringa getiteld ‘Virus en Industrie’ (NRC, 28 maart 2020). “In het Boekenweekgeschenk dat ervan kwam, Een mooie jonge vrouw, kijkt een viroloog naar een mensenmenigte bij een antikernwapendemonstratie op het Malieveld en mompelt: ‘De sufferds, ze weten niet dat ze niet aan atoombommen maar aan virussen ten onder zullen gaan”. Dat boek verscheen in 2014. Er is kennelijk nu - 6 jaar later - buiten de kring van virologen nog steeds geen besef van hoge urgentie. Zo lang de werkelijke oorzaken niet worden aangepakt, blijft het bestrijden van pandemieën zoals dat nu gebeurt zoiets als dweilen met de kraan open. Het is de vraag hoe lang we dit volhouden. Nu gaan er al geluiden op dat deze coronacrisis al een nauwelijks te overziene economische schade gaat opleveren.

Vanwege het gebrek aan perspectief voor een structurele aanpak om pandemieën in de toekomst te voorkomen, maak ik me grote zorgen. Ik wil echter niet alleen maar toekijken. Bovendien ben ik als 75-jarige geen ‘dor hout’, zoals wij door Marianne Zwagerman werden getypeerd. Vandaar dit artikel. Als dit niet het juiste moment is om te gaan nadenken over grote veranderingen, wanneer is dat moment er dan wel?